Αγόρω η Αγραφιώτισσα

Η Αγόρω η Αγραφιώτισσα, έδρασε ως καπετάνισσα στην περιοχή των Αγράφων, είχε κοντά της νταϊφά (ασκέρι – ομάδα) από 6 γυναίκες και αρκετούς άνδρες. Ο νταϊφάς της αναφέρεται ότι είχε παλικάρια: τον Συρεπίσιο, τον Παπαδιά, τον Αρωνιάδα, τον Παλιογιώργη, τον Πάνο Κατσίκη, τον Θάνο Τσούμα, τον Βρουκόλακα, τον Χόντο, τους Τσιγαριδαίους

τους Ακριβαίους και άλλους επίλεκτους οπλοφόρους. Η γενναιότητα της Αγόρως της Αγραφιώτισσας εξυμνείται σε ένα δημοτικό τραγούδι και η παλικαριά της παραλληλίζεται με εκείνη της Μόσχως της Σουλιώτισσας.

Είναι γνωστή η ποινή που επέβαλε στον καπετάν Μανώλη, ο οποίος είχε παραβεί τον κλέφτικο όρκο. Τον κατηγορούσαν ότι στους Απεράντιους, σε ένα σπίτι ενός προεστού, δεν σεβάστηκε τις γυναίκες του σπιτιού, Η Αγόρω τον έφερε δεμένο στο λημέρι της, τον ανάγκασε να ομολογήσει την πράξη του και αφού τον εξευτέλισε μπροστά στα παλικάρια της και σε άλλους Αγραφιώτες, του έδωσε την ευκαιρία να ζητήσει συγχώρεση από την οικογένεια που πρόσβαλε και αφού η οικογένεια του έδινε συγχώρεση, να παραμείνει στο βουνό. Και έτσι έγινε.

Γύρω στα 1810 και μετά το θάνατο του Κατσαντώνη, η Αγόρω η Αγραφιώτισσα, είναι μόνη στ’ Άγραφα , αφού ο Λεπενιώτης που διαδέχθηκε στο αρματολίκι τον Κατσαντώνη, είχε καταφύγει με 200 παλληκάρια ση Λευκάδα όπου συνεργαζόταν με τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη.

Δεν κατέστη δυνατό να βρεθούν περισσότερα στοιχεία για την ηρωίδα μας.

Μια άλλη πιθανή σύνδεση της ηρωίδας μας με άλλο τοπωνύμιο στα Κάτω Εσωχώρια, «Η Σπηλιά της Καπετάνισσας» μια απόκρημνη σπηλιά στην οποία ο καλός μας πατριώτης και ερευνητής Γιώργος Τάσιος κατέβηκε και πλησίασε στο σημείο όπου πιθανολογείται να ήταν ένα από τα κρησφύγετα της Αγόρως. Αυτή τη μαρτυρία του παππού και αυτά τα δύο τοπωνύμια τα καταθέτω συμπληρωματικά σε ότι ιστορία υπάρχει γύρω από την Αγόρω την Αγραφιώτισσα, ώστε μελλοντικά αν κάποιος ιστορικός ερευνητής θα ήθελε να ασχοληθεί με την ηρωίδα μας, να τα αξιοποιήσει.






Σπηλιά Καπετάνισσας.














Της Αγόρως το Μνήμα.